Property rule : वडिलोपार्जित संपत्तीवर मुलींचा हक्क किती असतो? काय सांगतो या बाबतीत कायदा? वाचा A to Z माहिती

Property rule : भारतीय कायद्यानुसार, वडिलोपार्जित संपत्तीवर मुलींचा मुलांप्रमाणेच समान हक्क आहे. हे हक्क हिंदू वारसा कायदा, 1956 च्या कलम 6 मध्ये समाविष्ट आहेत. या कलमानुसार, वडिलांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या वडिलोपार्जित संपत्तीवर त्यांची पत्नी, मुले आणि मुली या सर्व समान हक्कदार असतात.

वडिलोपार्जित संपत्तीवर मुलींचा हक्क

वारसा कायद्यानुसार, 1994 पूर्वी लग्न झालेल्या मुलींना वडिलोपार्जित संपत्तीवर हक्क मिळत नव्हता. परंतु, 2005 मध्ये या कायद्यामध्ये सुधारणा करण्यात आली आणि 1994 पूर्वी लग्न झालेल्या मुलींना देखील वडिलोपार्जित संपत्तीवर समान हक्क मिळवून देण्यात आले.

वडिलोपार्जित संपत्ती म्हणजे ती संपत्ती जी वडिलांना त्यांच्या पूर्वजांकडून मिळाली असते. यामध्ये जमीन, घर, पैसे, मौल्यवान वस्तू इत्यादींचा समावेश होतो.

वडिलोपार्जित संपत्तीवर मुलींचा हक्क खालीलप्रमाणे

• मुलींना त्यांच्या वडिलांच्या वडिलोपार्जित संपत्तीवर समान हक्क आहे.
• यामध्ये जमीन, घर, पैसे, मौल्यवान वस्तू इत्यादींचा समावेश होतो.
• मुलींना त्यांच्या वडिलांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या संपत्तीवर हक्क मिळतो.
• मुलींना त्यांच्या वडिलांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या संपत्तीवर हक्क मिळवण्यासाठी कोणत्याही कायदेशीर प्रक्रियेची आवश्यकता नाही.

स्वकष्टार्जित संपत्ती

हिंदू वारसा कायदा, 1956 नुसार, वडिलोपार्जित संपत्तीव्यतिरिक्त, एखाद्या व्यक्तीने स्वतः कष्टाने कमावलेली संपत्ती ही त्याच्या वैयक्तिक मालकीची असते. या संपत्तीवर कोणालाही हक्क नाही.

वडिलोपार्जित संपत्तीवर मुलींचा हक्क हा स्त्री-पुरुष समानतेच्या अधिकाराचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. यामुळे स्त्रियांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होण्यास मदत होते.

विवाहित मुलीबाबत हिंदू सक्सेशन अ‍ॅक्ट 2005

• विवाहित मुली हिंदू अविभक्त कुटुंबाच्या सदस्य असतात आणि त्यांना संपत्तीच्या समान वारस म्हणून मान्यता दिली जाते.
• मुलीच्या लग्नामुळे तिच्या या अधिकारात कोणताही बदल होत नाही.
• लग्नानंतरही मुलीला वडिलांच्या संपत्तीमध्ये वाटा मिळू शकतो.
• या कायद्यानुसार, मुलीचा वडिलांच्या संपत्तीवर समान हक्क असतो, मग ती अविवाहित असो वा विवाहित. मुलीच्या लग्नामुळे तिच्या या हक्कात कोणताही बदल होत नाही. मुलीला वडिलांच्या संपत्तीवर वाटा मिळण्याचा अधिकार असतो, तो तिच्या लग्नाच्या पूर्वीपासूनच असतो आणि लग्नानंतरही तो कायम राहतो.

विवाहित मुलींना मिळालेले हक्क

• लग्नानंतरही मुलीला वडिलांच्या संपत्तीवर वाटा मिळू शकतो.
• मुलीचे लग्न झाल्यास तिला वडिलांच्या संपत्तीच्या वाटपात सहभागी होण्याचा अधिकार असतो.
• मुलीचे लग्न झाल्यास तिला वडिलांच्या संपत्तीवर नियंत्रण ठेवण्याचा अधिकार असतो.
• या कायद्याने विवाहित मुलींना आर्थिकदृष्ट्या स्वायत्त बनण्यास मदत झाली आहे. यामुळे मुलींना त्यांच्या स्वतःच्या भविष्याचा निर्णय घेण्याची क्षमता मिळाली आहे.